Page 98 - Discover-Bizitzen-Ikasten-Irakasleari-Laguntzeko-Sistema-Integrala-4
P. 98
E <
Cardenki hau aurkezten duzun egunean, ikasgelara eraman fiitroa duten'zigarrokin ("kqlilia") batzuk. FiitrOak hondakinez zikinduta egon behar dute. Zigarrokinak pasa gelan, ikasle bakoitzak aztertzeko aukera izan dezan.
Galdetu: zer usté duzue deia hondakin marroi hori? (aikitrana eta nikotina). Fiitroak zer- bait Jaso du, baina oraindik sustantzia horietako kopuru handi bat sartu da erretzailearen biriketan. Birikentzako osasungarria déla usté al duzue? (Ez). Tabakoaren keak biriketan zer eragin duen erakutsi nahi diezuia esan.
Cardenkia erakutsi. Trakea izeneko haize hodi-handi batek haizea eztarritik garraiatzen duela azaidu. Hodi hau aidi berean bi bronkio-hoditan banatzen da, bat birika bakoitza- rentzat. BrOnkioak biriketan sartzen dira eta gero eta txikiagoak diren hodi txikitán azpi- banatzen dira, zorro txikí batzuetara iritsi arte. Haietah odol-hodi txikiek haizea botatzen dute odola oxigenatu ahai izateko. Bronkio-hodi hauetako adar guztiak ziiioz estalitako muki-mintz batek babesten ditu. Bikea eta nikotina zilioetara iristen direnean, momentu
horiek batak bestearekin lotuak daude eta muskuluen mugimendua estimulatzen dute bulkada elektrikda jalgitzen duten sinapsien bitartez. Droga batek eragina badu garune- an, sinapsi horiék huts egin dezakete, edota mantsoegi edo bizkorregi ibili. Zainak ere garunarekin lotuta daudenez, mezu okerra bídal diezaiokete honi. Adibidez, baliteke zai- nek garunari ez esatea azala suaren ondean dagoela. Aspirinek garunera doazen oinaze mezuak oztopatzen dituzte. (Zainei buruzko komentarioa sinpleago egin dalteke, telefo no sistemarekín konparatuz. Caruna zentralita bat da, bizkarrezur-muína hari nagusia eta zainak komunikazioa batetik bestera ahaibidetzen duten banakako iineak).
Aparato bakoitza azaidu ondoren, egitura desberdinak errebisatu, eta bakoitzaren fun- tzioak identifika ditzatela eskatu, eta noia lotzen zaizkion drogaren kontsumoari.
4. GARDENKIA
Tabakoaren eragina bron- kloetan
Ezkerreko aldean bronkio nórmala Ikusten da. muki-gurulnak normal I direlarik.Eskulneantabakoaren eraginez mukiahandituta eta hormak I kaltetuta ikusten dira.
DISCOVER: 8IZITZEN IKASTEN • 4. n u U a CARDENKIAkd
DISCOVER; BIZITZEN IKASTEN - 4. malla CARDENKIEN GIDA 4
Tabakoaren eragina bronkioetan
zllloak
zilioak; liautsa- ren eta mukla- ren eraginez kaltetuak
ukia (han dltuai
mukl gurulnak